“Ik solliciteer elke dag, maar krijg geen reactie of alleen maar afwijzingen”: studenten, ze zijn nog steeds op zoek naar een werk-studiecontract

"In totaal moet ik sinds mei wel meer dan duizend sollicitaties hebben verstuurd." Nour is 22 jaar oud en niet ontmoedigd, maar daar heeft ze alle reden toe: half oktober is ze begonnen aan een masteropleiding Financiën, maar ze heeft nog steeds geen contract getekend voor haar werkstudieprogramma .

"Ik solliciteer elke dag, maar ik krijg geen reactie of alleen maar afwijzingen", vertelt de jonge vrouw, die een diploma ecomanagement heeft van de Universiteit van Parijs-Saclay. Van de duizend sollicitaties die ze stuurde, kregen er slechts twee een sollicitatiegesprek, en het contract dat ze begin september zou tekenen, eindigde in ontslag na twee dagen bij het bedrijf, omdat het bedrijf pas laat besefte dat ze op zoek was naar een minder juniorprofiel dan een werkstudent.

Toch sprong ze een gat in de lucht toen ze op haar eerste schooldag haar baan aangeboden kreeg. "Ik was zo blij, ik dacht dat het goed was, mijn toekomst lag vast en ik kon mijn masterdiploma behalen," herinnert ze zich. Dus toen het bedrijf haar ontsloeg, was ze geschokt. En net als veel van haar medestudenten moest ze opnieuw solliciteren.

5%, 10%? Het exacte cijfer is onbekend, maar velen hebben dit jaar moeite met het tekenen van een contract. Op JobTeaser, een gespecialiseerd platform, daalde het aantal advertenties tussen maart en september – waar de meeste vacatures worden gepubliceerd – met 18% ten opzichte van dezelfde periode in 2024, met 80% voor het midden- en kleinbedrijf en 9% voor grote bedrijven. "Daarentegen blijft het aantal studenten groeien, met 7% meer studenten dan in 2024", legt Michael Giaj, data-analist bij JobTeaser, uit.

Een van de redenen hiervoor is de verlaging van de aanwervingssubsidies voor bedrijven : deze zijn gedaald van € 6.000 voor alle bedrijven naar € 5.000 voor het midden- en kleinbedrijf met minder dan 250 werknemers en € 2.500 voor andere bedrijven. Dit is voldoende om het enthousiasme van bedrijven voor het opleiden van studenten via werk-leerprogramma's te temperen.

"De markt voor leerlingplaatsen is krap: gemiddeld ontvangt elke vacature 22 sollicitaties", vervolgt Michael Giaj. Er zijn echter wel verschillen, met name per sector. Zo worden de sectoren technologie, luxe, audit en consultancy, allemaal zeer gewilde sectoren, niet allemaal even hard getroffen. De luxesector heeft 59% meer vacatures ingediend dan vorig jaar.

"Ze zijn op zoek naar gespecialiseerde profielen, luxemerken investeren, en het is een sector met veel grote bedrijven", merkt de data-analist op, die erop wijst dat er gemiddeld 42 sollicitaties per vacature zijn. Terwijl de audit- en consultancysector stabiel blijft, stort de technologiesector, met veel kleine bedrijven en startups, in: 71% minder vacatures dan in 2024 en 56 kandidaten per vacature.

Degenen die het het beste doen, zijn afgestudeerden met een bac+3 , die een bac+5 volgen terwijl ze van een erkende school komen. "Het is een echte ommekeer", merkt Adrien Ledoux, medeoprichter en CEO van JobTeaser, op: "Tot nu toe streefden bedrijven naar de meeste kandidaten en die laatsten hadden een sterke positie; ze konden zelfs bedrijven ghosten. Er zijn verschillende cumulatieve effecten: de vermindering van de steun, de economische context, maar niet alleen omdat er ook een AI-effect is. Sommige adviesbureaus vertellen ons dat ze profielen kunnen vervangen door AI . Het is jammer om jongeren te zien als een aanpassingsvariabele en niet als een kans op verandering: zij beheersen deze technologieën het beste!"

Vooral omdat het aanbod voor masteropleidingen met 6% is gedaald, terwijl het voor bacheloropleidingen nog slechter is: 33%. "Het is een beetje paniek voor veel jongeren die we ondersteunen", legt Florian Joufflineau uit, hoofd van de studentenafdeling van de vereniging Article 1, die jongeren uit de arbeidersklasse ondersteunt. "Werk-studieprogramma's zijn een echte stimulans voor hen om hun studie voort te zetten of om over te stappen naar scholen of opleidingen die door de kosten enigszins exclusief zijn."

Hij ziet het dagelijks: veel jongeren die ze begeleiden, komen terug bij hun mentor of rechtstreeks bij de leden van de vereniging om "hen te wijzen op de impasse waarin ze zich bevinden": "De school zet ze onder druk, de antwoorden zijn allemaal negatief of ze krijgen veel nee-antwoorden, ze krijgen wel bijscholing aangeboden, maar de kosten spelen daarbij geen rol. Dus stellen ze hun studieplannen en hun beroepsplannen ter discussie."

Het grootste risico voor deze studenten die op zoek zijn naar werk? Dat ze stoppen met hun studie. "Op sommige scholen om ons heen," merkt Adrien Ledoux van JobTeaser op, "heeft ongeveer een derde geen werk-leerprogramma gevonden. Ze stoppen met hun studie of stellen die een jaar uit door stages en bijbaantjes te doen. Maar dit zijn jongeren die midden in hun studie zitten!"

Anderen kunnen mogelijk doorstromen naar de initiële opleiding als ze de cursus betalen, waarvan de kosten per instelling verschillen. "De school heeft beloofd me te helpen", zucht Raïcha, 18, die net haar baccalaureaat heeft behaald en een BTS GPME wil behalen, maar begin oktober nog steeds geen oplossing heeft gevonden.

Vanaf het begin is ze de ene na de andere afgewezen, zonder dat ze er de moed in verloor. "Ik ben de tel kwijtgeraakt, en meestal zijn het automatische reacties dat ze mijn sollicitatie hebben beoordeeld, maar na zorgvuldige bestudering nemen ze geen contact met me op," vervolgt de jonge vrouw, die in Tours woont maar haar zoektocht heeft uitgebreid tot Angers, Le Mans en Lille. "Soms hoor ik dat mijn cv interessant is , maar de functie is al vervuld. En van de school kreeg ik in de eerste week al een telefoontje om te vragen of ik zou slagen, en dat was het dan."

Andere scholen dan die van Raïcha hebben meer geïnvesteerd in ondersteuning en veel van hen hadden de teruggang al voorzien, vooral de scholen die vooral met werk-leerprogramma's werken. Dit economische model is verzwakt door de vermindering van de hulp.

"80% van ons personeelsbestand bestaat uit leerlingen", legt Christophe Bourgognon uit, directeur bacheloropleidingen aan Cesi, een ingenieursopleiding. "Het is erg moeilijk geweest om contracten af ​​te sluiten, vooral sinds 1 juli, toen het decreet van kracht werd. De situatie was wat moeizaam in juli en augustus, en bedrijven onderhandelen veel over contracten. De laatste dagen hebben we een nieuwe golf van terughoudendheid gezien."

Om deze uitdagingen aan te pakken, heeft Cesi ondersteuningsunits voor jongeren opgezet. "We organiseren veel bijeenkomsten met bedrijven, en die komen naar de campussen omdat er aanbiedingen zijn, maar je moet ze wel weten te vinden, en het leggen van contacten is dit jaar complexer." De school heeft onlangs ook een afdeling zakelijke relaties opgericht, die dit jaar op alle campussen wordt uitgerold.

Een andere verandering dit najaar is dat meer studenten momenteel lessen volgen zonder bedrijf. "We zijn wat terughoudender en proberen de meest gemotiveerde kandidaten een kans te geven. Dus voor degenen die een goed niveau hebben en willen doorstromen, verscherpen we onze ondersteuning."

Ook Excelia, een groep met drie scholen, heeft haar steun versterkt. "We zien hetzelfde als alle andere scholen: de context is gespannen", zegt Anne Pfersdorff, directeur corporate en talent relations. "Maar we gaan nog verder: we zitten klem tussen de context en kandidaten die de markt nog niet volledig hebben begrepen, die zich erg onafhankelijk voelen en dingen zelfstandig willen doen. Dat is prijzenswaardig, maar soms ook gevaarlijk." De groep heeft de helft van haar studenten in een werk-leertraject. "We moeten nog zo'n vijftig contracten vinden, zo'n 10% minder dan vorig jaar", zegt Anne Pfersdorff.

Om bedrijven te vinden, is er dit jaar iets nieuws: ondersteuning is verplicht geworden. "Het lijkt misschien betuttelend, maar we willen een boodschap overbrengen die hen helpt op te vallen en zich te onderscheiden." Op het menu: webinars en e-learning, evenals individuele coaching. Aan de kant van de bedrijven: "We hebben aangeboden om te matchen, we pushen een paar profielen die we vooraf hebben geselecteerd door hun cv's te bekijken, hun sollicitaties te verwerken en hen te helpen deze te personaliseren. We werken aan de logistiek van de laatste kilometer!"

Raïcha zit vast in deze laatste fase en moet voor eind december een contract vinden. Zonder contract heeft de school aangeboden haar over te plaatsen naar de basisopleiding, voor 4.500 euro per jaar, of 9.000 euro om haar BTS te halen. "Het is een detail," wuift ze lachend weg, terwijl haar bankadviseur haar al benaderd heeft om een ​​studielening af te sluiten. "Hij legde me uit dat hij hetzelfde had gedaan... Ook al begin ik nu al met werken, terwijl ik een schuld moet afbetalen."

Als Raïcha bereid is schulden te maken, gaan andere studenten twijfelen aan hun keuzes. "Bij Artikel 1 horen we vaak: 'Als ik moet stoppen met studeren, is er geen garantie dat ik een baan vind in het vakgebied waar ik mijn diploma heb gehaald. Ben ik uiteindelijk voorbestemd om alleen nog maar een baan te hebben?'", klaagt Florian Raffineau. "Ze hebben niet de familietools om door dit ecosysteem te navigeren of alternatieven te vinden in het hoger onderwijs. Werk-leerprogramma's bieden hen sociale mobiliteit en zorgen ook voor een economische heroriëntatie in vergelijking met andere jongeren die beter zijn toegerust met sociaal en economisch kapitaal."

Nour heeft werk-studie tot een voorwaarde gemaakt voor het succes van haar carrièreplan. Ze kan zich haar opleiding niet voorstellen zonder dit criterium. "Voor mij is het de ideale weg; het gaat erom ervaring op te doen terwijl ik nog studeer, en ik heb niet de middelen om 9.000 euro aan mijn opleiding te besteden. Ik kan me zelfs geen plan B voorstellen; voor mij is mijn leven voorbij als ik in december geen werk-studieprogramma heb." Wat betreft het vinden van een kleine baan: "daarmee kan ik mijn jaar niet financieren."

Terwijl de jonge vrouw uitlegt dat ze geluk heeft met haar ouders, maar dat ze deze school niet konden betalen. Dus probeert de jonge vrouw, die streeft naar een baan bij de "Big Four" in financiën, auditing of management control, alles wat ze kan en reist ze door Parijs en de buitenwijken. "De dag ervoor maak ik een lijstje met adressen waar aanbiedingen zijn, en de volgende dag gaan we met mijn vriendin op de scooter."

"We mogen niet opgeven!" zegt Christopher Pliso, directeur innovatie bij Skillie, een adviesbureau gespecialiseerd in de bemiddeling van kandidaten. "Het was een bijzonder jaar, maar sommige bedrijven zijn laat wakker geworden. Vinci lanceerde begin september een wervingscampagne voor 350 werkstudenten. Er zijn ook beurzen, de lokale missie... Aan het einde van het jaar plaatsen bedrijven mogelijk nieuwe advertenties online."

In Raïcha's klas heeft bijna de helft geen werk-leerprogramma, en "wie iets heeft, werkt bij het bedrijf van zijn ouders!" Hoe dan ook, zoals Christopher Pliso aanbeveelt, laat ze zich niet ontmoedigen. Nour wil ook hoopvol blijven: "Ik ben een heel optimistisch persoon, ik weet dat het ooit wel eens zal gebeuren." Ondertussen, hoewel ze haar zoektocht voortzette, begon ze te twijfelen aan haar cv. "Uiteindelijk vroeg ik me af of er iets mis was met mijn cv. Ik heb het zo'n tien keer opnieuw gedaan, rekening houdend met de opmerkingen van mensen om me heen. Maar uiteindelijk verandert zelfs een verandering niets!"